Izindlu ezisemthunzini weTata Steel ziyaqhubeka zijika zibepinki luthuli

Sisebenzisa ubhaliso lwakho ukuhambisa umxholo kunye nokuphucula ukuqonda kwethu ngawe ngendlela ovumele ngayo.Siyaqonda ukuba oku kunokubandakanya intengiso evela kuthi nakwabanye abantu.Ungazikhupha nanini na.Ulwazi oluninzi
Abantu abahlala emthunzini weentsimbi zetsimbi bathi izindlu zabo, iimoto kunye noomatshini bokuhlamba zihlala "zigqunywe" ngothuli olumdaka olupinki.Abahlali basePort Talbot, eWales, bathi bakwaxhalabile ukuba kuzakwenzeka ntoni xa behamba besiya kungcola emiphungeni yabo.
“Inkwenkwe yam encinci ikhohlela ngalo lonke ixesha, ngakumbi ebusuku.Sasisandul’ ukumka eYorkshire kangangeeveki ezimbini yaye akazange akhohlele kwaphela apho, kodwa xa sifika ekhaya waqalisa ukukhohlela kwakhona.Kumele ukuba kungenxa yelitye lokusila lentsimbi,” watsho uMama.UDonna Ruddock wasePort Talbot.
Ethetha neWalesOnline, uthe usapho lwakhe lwafudukela kwindlu ekwiSitalato iPenrhyn, emthunzini weTata intsimbi, kwiminyaka emihlanu eyadlulayo kwaye ibingumlo ukusukela oko.Iveki neveki uthi, ucango lwakhe lwangaphambili, izinyuko, iifestile, neefestile zigqunywe luthuli olupinki, nekharavani yakhe emhlophe, eyayikade isesitratweni, ngoku ibomvu bubomvu bumdaka.
Akunjalo nje uthuli olungathandekiyo ukujonga, uthi, kodwa kunokuba nzima kwaye kudle ixesha ukucoca.Ngaphezu koko, uDonna wayekholelwa ukuba uthuli kunye nokungcola okusemoyeni kwayichaphazela kakubi impilo yabantwana bakhe, kuquka ukunyusa isifuba sonyana wakhe oneminyaka emi-5 ubudala nokumenza akhohlele rhoqo.
“Uthuli lukho kuyo yonke indawo, ngalo lonke ixesha.Emotweni, kwikharavani, endlwini yam.Kukwakho nothuli olumnyama kwiifestile.Akukho nto unokuyishiya emgceni – kufuneka uphinde uyihlambe kwakhona!”Wathi uSayi.“Sineminyaka emihlanu silapha yaye akukho nto yenziweyo ukulungisa le ngxaki,” utsho, nangona uTata esithi uye wachitha ii-$2 200 kwinkqubo yokuphucula imeko-bume yasePort Talbot kule minyaka mithathu idluleyo.
“Ngexesha lasehlotyeni, kwakufuneka sikhuphe kwaye sizalise iqula lokubheqa lonyana wam yonke imihla kuba uthuli lwalukuyo yonke indawo.Asinakushiya ifenitshala yasegadini ngaphandle, izakugqunywa,” wongeze watsho.Xa wabuzwayo enoba uye wachaza kusini na ngoTata Steel okanye kwabasemagunyeni, wathi, “Abakhathali!”U-Tata uphendule ngokuvula umgca wenkxaso yoluntu we-24/7 owahlukileyo.
Ngokuqinisekileyo uDonna nentsapho yakhe asingabo bodwa abathi bachaphazeleka luthuli olusuka kumzi-mveliso wentsimbi.
“Kuba kubi xa kunetha,” utshilo omnye umhlali wasePenrhyn Street.Umhlali wasekuhlaleni uMnumzana Tennant uthe wayehlala esitratweni malunga neminyaka engama-30 kwaye uthuli luhlala luyingxaki eqhelekileyo.
“Sibe nesiphango kutsha nje kwaye bekukho iitoni zothuli olubomvu kuyo yonke indawo – bekusemotweni yam,” utshilo."Kwaye akukho ndawo kwiifestile ezimhlophe, uya kuqaphela ukuba uninzi lwabantu abasingqongileyo banemibala emnyama."
“Ndandihlala ndinechibi kwigadi yam kwaye [izele luthuli nenkunkuma] ibimenyezela,” wongeze watsho.“Kwakungekubi kangako, kodwa ngenye imva kwemini ndandihleli phandle ndisela ikomityi yekofu kwaye ndabona ikofu ikhazimla [isuka kwinkunkuma ewayo kunye nothuli olubomvu] – emva koko andizange ndifune ukuyisela!”
Omnye umhlali walapho uvele wancuma wasalatha kwifestile yakhe xa sibuza ukuba indlu yakhe yonakaliswe luthuli olubomvu okanye ukungcola.Umhlali weNdlela yoRhwebo uRyan Sherdel, oneminyaka engama-29, uthe intsimbi yensimbi "yayichaphazela kakhulu" ubomi bakhe bemihla ngemihla kwaye yathi uthuli olubomvu oluwayo luhlala luziva okanye luvumba "grey".
“Mna neqabane lam sineminyaka emithathu enesiqingatha silapha yaye besinothuli ukususela oko safudukayo.Ndicinga ukuba kubi kakhulu ehlotyeni xa siqaphela ngakumbi.Iimoto, iifestile, iigadi,” utshilo.“Mhlawumbi ndihlawule malunga ne-£100 ngento yokukhusela imoto kuthuli nakumdaka.Ndiqinisekile ukuba ungabanga [imbuyekezo] ngaloo nto, kodwa yinkqubo ende!”
“Ndiyakuthanda ukuba ngaphandle ngeenyanga zasehlotyeni,” uyongezelela.“Kodwa kunzima ukuba ngaphandle – kuyakhathaza kwaye kufuneka ucoce ifanitshala yegadi yakho ngalo lonke ixesha ufuna ukuhlala ngaphandle.Ngexesha lika-Covid sisekhaya ngoko ke ndifuna ukuhlala egadini kuba awukwazi ukuya ndawo kodwa yonke into imdaka!”
Abanye abahlali besitalato iWyndham, kufutshane neCommercial Road kunye nePenrhyn Street, bathi nabo bachatshazelwe luthuli olubomvu.Abanye bathi abazixhomeki iimpahla kumnxeba wempahla ukuze kungangeni uthuli olubomvu, lo gama umhlali uDavid Thomas efuna iTata Steel ithwaliswe uxanduva ngongcoliseko, ezibuza ukuba “Kwenzeka ntoni kuTata Steel xa bedala uthuli olubomvu, yintoni?”
Umnumzana Thomas, oneminyaka engama-39, uthe kufuneka ecoce igadi rhoqo kunye neefestile zangaphandle ukuze zingangcoli.UTata kufuneka ahlawuliswe ngothuli olubomvu kunye nemali enikwa abahlali basekuhlaleni okanye itsalwe kumatyala abo erhafu, utshilo.
Iifoto ezothusayo ezithathwe ngumhlali wasePort Talbot uJean Dampier zibonisa amafu othuli aqengqeleka phezu kwemizila yentsimbi, amakhaya kunye nezitiya ePort Talbot ekuqaleni kweli hlobo.UJen, oneminyaka engama-71, ucaphula ilifu lothuli ngelo xesha kunye nothuli olubomvu oluhlala luhlala endlwini yakhe ngoku njengoko esokola nokugcina indlu kunye negadi icocekile kwaye, ngelishwa, inja yakhe ineengxaki zempilo.
Ufudukele kule ndawo kunye nomzukulwana wakhe kunye nenja yabo abayithandayo kwihlobo elidlulileyo kwaye inja yabo ibikhohlela ukusukela ngoko.“Luthuli kuyo yonke indawo!Sifudukele apha ngoJulayi ophelileyo kwaye inja yam ibikhohlela ukusukela oko.Ukukhohlela, ukukhohlela emva kokukhohlela – uthuli olubomvu nolumhlophe,” utshilo.“Ngamanye amaxesha andikwazi kulala ebusuku ngenxa yokuba ndisiva ingxolo evakalayo [evela kumzi-mveliso wentsimbi].”
Ngoxa u-Jin esebenza nzima ekhupha uthuli olubomvu kwiifestile ezimhlophe phambi kwendlu yakhe, uzama ukuphepha iingxaki ngasemva kwendlu, apho i-sills kunye neendonga zimnyama.“Ndipeyinte zonke iindonga zegadi zibe mnyama ukuze ungaboni uthuli oluninzi, kodwa unokuyibona xa kuvela ilifu lothuli!”
Ngelishwa, ingxaki yothuli olubomvu oluwela amakhaya kunye negadi ayintsha.Abaqhubi beemoto banxibelelane neWalesOnline kwiinyanga ezimbalwa ezidlulileyo besithi babone ilifu lothuli olunemibala luhamba esibhakabhakeni.Ngelo xesha, abanye abahlali bade bathi abantu nezilwanyana babebandezeleka ngenxa yeengxaki zempilo.Omnye umhlali, ongalivumanga igama lakhe, uthe: “Besizama ukuqhagamshelana neArhente Yendalo Esingqongileyo [Natural Resources Wales] malunga nokwanda kothuli.Ndada ndafaka ne-ONS (iOfisi Yeenkcukacha-manani Zelizwe) kwabasemagunyeni.
“Kwakhutshwa uthuli olubomvu kwimizila yentsimbi.Babeyenza ebusuku ukuze ingabonakali.Ngokusisiseko, wayekwifestile yazo zonke izindlu ezikwindawo yaseSandy Fields, ”utshilo."Izilwanyana zasekhaya ziyagula ukuba zikhotha amanqina azo."
Ngo-2019, owasetyhini wathi uthuli olubomvu oluwele endlwini yakhe lwaguqula ubomi bakhe baba liphupha elibi.UDenise Giles, owayeneminyaka engama-62 ngoko, wathi: “Kwakukhathaza kakhulu kuba wawungakwazi nokuvula iifestile ngaphambi kokuba yonke indlu eluhlaza igqunywe luthuli olubomvu.“Kukho uthuli oluninzi phambi kwendlu yam, njengegadi yam yasebusika, igadi yam, iyandikhathaza kakhulu.Imoto yam isoloko imdaka, njengabanye abaqashi.Ukuba uxhoma iimpahla zakho ngaphandle, zijika zibe bomvu.Kutheni sibhatala izinto zokomisa nezinto, ngakumbi ngeli xesha lonyaka.”
Iqumrhu ngoku elibambe i-Tata Steel iphendule ngempembelelo yayo kwindawo yendawo yi-Natural Resources Wales Authority (NRW), njengoko uRhulumente waseWales echaza: ulawulo lwe-radioactive fallout.
IWalesOnline ibuze ukuba yintoni eyenziwa yi-NRW ukunceda iTata Steel ukunciphisa ungcoliseko kwaye yeyiphi inkxaso efumanekayo kubahlali abachatshazelwe yiyo.
UCaroline Drayton, uMphathi wokuSebenza kwi-Natural Resources Wales, wathi: "Njengomlawuli wezoshishino eWales, ngumsebenzi wethu ukuqinisekisa ukuba bayayithobela imigangatho yokukhutshwa kwamanzi ebekwe ngumthetho ukunciphisa impembelelo yemisebenzi yabo kwindalo kunye noluntu lwasekuhlaleni.Siyaqhubeka nokulawula iTata Steel ngolawulo lokusingqongileyo ukuze silawule ukukhutshwa kwentsimbi, kuquka nokukhutshwa kothuli, kwaye sifune uphuculo olongezelelekileyo lokusingqongileyo.”
“Abahlali bengingqi abahlangabezana nayo nayiphi na imiba ngesiza banokuxela ku-NRW kule nombolo 03000 65 3000 okanye kwi-intanethi ku-www.naturalresources.wales/reportit, okanye baqhagamshelane noTata Steel ku-0800 138 6560 okanye kwi-intanethi ku-www.tatasteeleurope.com/complaint”.
UStephen Kinnock, iLungu lePalamente e-Aberavon, uthe: “Iplanti yentsimbi yasePort Talbot idlala indima ebalulekileyo kuqoqosho lwethu nakuluntu lwethu, kodwa kubaluleke ngokulinganayo ukuba yonke into yenziwe ukunciphisa impembelelo kokusingqongileyo.Ndihlala ndinxibelelana egameni labavoti bam, nabaphathi emsebenzini, ukuqinisekisa ukuba yonke into iyenziwa ukusombulula ingxaki yothuli.
“Kwixesha elide, le ngxaki ingasonjululwa kube kanye kuphela ngokutshintsha ukusuka kwiziko eliqhumayo ukuya kwimveliso yentsimbi engcolisekileyo esekelwe kumaziko ombane e-arc.ukutshintsha inguqu kwishishini lethu lentsimbi.”
Isithethi sikaTata Steel sithe: “Sizibophelele ekuqhubeni ukutyala imali kwiplanti yethu yasePort Talbot ukunciphisa ifuthe lethu kwimozulu kunye nokusingqongileyo kwendawo kwaye oku kuseyenye yezona zinto zibalulekileyo kuthi.
“Kule minyaka mithathu idlulileyo, sichithe i-£22 yezigidi zeerandi kwinkqubo yethu yokuphucula imo yendalo esingqongileyo yasePort Talbot, equka ukuphuculwa kweenkqubo zokutsalwa kothuli kunye nomsi kwimisebenzi yethu yemathiriyeli ekrwada, kwiziko lokuqhushumba kunye nezixhobo zokusila zentsimbi.Sikwatyala imali ekuphuculeni i-PM10 (i-particle into emoyeni engaphantsi kobukhulu obuthile) kunye neenkqubo zokubeka iliso zothuli ezivumela ukuba kuthathwe amanyathelo okulungisa kunye nokuthintela xa sidibana nawo nawaphi na amaxesha okusebenza okungazinzi njengalawo sisandul 'ukufumana kwiziko lokuqhushumba. .
“Siyabuxabisa ubudlelwane bethu obuluqilima kunye ne-Natural Resources Wales, engaqinisekisi nje kuphela ukuba sisebenza ngokwemiqathango esemthethweni emiselwe ishishini lethu, kodwa ikwaqinisekisa ukuba sithatha inyathelo elikhawulezayo neliqinisekileyo xa kukho nasiphi na isiganeko.Sikwanayo nomgca wenkxaso woluntu we-24/7 ozimeleyo.abanqwenela abahlali basekuhlaleni banokujongana nemibuzo ngabodwa (0800 138 6560).
“ITata Steel mhlawumbi ibandakanyeka kakhulu kuneenkampani ezininzi kwiindawo esebenza kuzo.Njengoko uJamsetji Tata, omnye wabasunguli bale nkampani, wathi: “Uluntu alungomntu nje omnye ochaphazelekayo kwishishini lethu, sisizathu sobukho balo.”Ngoko ke, sinelunda kakhulu ngokuxhasa imibutho yesisa, imisitho kunye namalinge asekuhlaleni esinethemba lokufikelela malunga nama-300 kubafundi, abafundi abasele begqibe izifundo zabo kunye nabafundayo kulo nyaka uzayo kuphela.”
Jonga amaqweqwe anamhlanje angaphambili nangasemva, khuphela amaphephandaba, odola imiba, kwaye ufikelele kwiDaily Express eyimbali yokugcina amaphephandaba.


Ixesha lokuposa: Nov-26-2022